Dhibaatada Saliidda Lagala Soo Baxo Batroolka: Khatar Qarsoon oo Caafimaad & Deegaanba Leh
Dhibaatada Saliidda Lagala Soo Baxo Batroolka
Saliidda batroolka ee laga soo saaro dhulka ayaa noqotay laf-dhabarta dhaqaale ee caalamka casriga ah. Gadiidka, warshadaha, iyo qalabka korontada qaarkoodba waxay ku tiirsan yihiin tamarta laga helo saliiddaas. Laakiin su’aasha weyn ayaa ah: maxaa qiimo ah oo aynu u bixineynaa horumarkaas?
Waxaa isoo baxay in saliidda laga helo batroolka ay leedahay dhibaatooyin culus oo caafimaadka, deegaanka, iyo nolosha guud ee aadanaha saameeya. Maqaalkan waxaannu ku eegaynaa arrimahaas, iyadoo la iftiiminayo xaqiiqooyin badan oo laga yaabo inay dad badani dareemin.
Sababaha Dhibaatada Saliidda Batroolka
a.Soo saarista batroolka oo halis ku ah deegaanka
Marka la qodayo batroolka, waxaa la isticmaalaa qalab culus, kiimikooyin, iyo habab qoto dheer oo waxyeeleeya dhulka. Meelo badan oo dabiici ah sida kaymaha iyo duurjoogta ayaa lagu burburiyaa qodista batroolka darteed.
b) Daadinta saliida badda iyo dhulka
Shilalka ku dhaca maraakiibta ama dhuumaha qaada saliida ayaa keena in saliid badan ku daato badaha ama dhulka. Tani waxay dishaa kalluunka, wasakheysa biyaha, waxayna nolosha dadka deegaanka gelisaa khatar weyn.
c) Gubidda saliidda oo sii hurisa isbeddelka cimilada
Saliiddu marka la gubo waxay sii deyneysaa gaasas sun ah sida carbon dioxide (CO₂) iyo methane, kuwaasoo door weyn ku leh kuleylka sii kordhaya ee caalamka. Arrintani waxay sababtaa abaaro, fatahaado, iyo isbeddel cimilo oo aan la saadaalin karin.
Saamaynta Saliidda Batroolka
a.Caafimaadka Aadanaha
-
Saliidda iyo kiimikooyinka la socdaa waxay sababi karaan cudurro sida:
-
Kansarka
-
Xasaasiyadda neefta
-
Dhibaatooyinka maqaarka
-
Dhib ku dhaca beerka iyo kelyaha
-
Dadka ku nool meelaha saliidda laga qodo ama la gubo waxay si joogto ah ugu neefsadaan hawada wasakhaysan.
b) Nolosha xoolaha iyo duurjoogta
Batroolka ku daata badaha wuxuu dila kalluunka, shimbiraha, iyo xayawaanka kale. Tusaale ahaan, shimbiraha saliidda ku dhagta baalkooda kama duuli karaan, taas oo keenta inay dhintaan.
c) Dhaqaale burbur ku yimaada dadka deegaanka
Beeralayda, kalluumaysatada, iyo dadka ku tiirsan dhulka dabiiciga ah ayaa lumiyo nolol maalmeedkooda markii deegaanka uu wasakhoobo. Intaa waxaa dheer, wax-soo-saarka dhulka ayaa yaraada ama gabi ahaanba baaba’a.
Maxaa La Gudboon Bulshada & Dowladaha?
a) Maalgashiga Tamarta Nadiifta ah
Dowladaha waa inay maalgelin ku sameeyaan tamarta la cusboonaysiin karo sida:
-
Cadceedda (solar energy)
-
Dabaysha (wind energy)
-
Tamarta biyaha
Tani waxay yarayn kartaa ku-tiirsanaanta batroolka.
b) Sharci adag oo lagu xakameeyo warshadaha batroolka
Waxaa muhiim ah in la dejiyo sharciyo adag oo ka hortaga daadinta saliida, lagana xisaabtamo wasakheynta deegaanka.
c) Wacyigelin Bulsho
Dadka waa in la baro dhibaatada saliida si ay u taageeraan tamarta nadiifta ah oo ay u yareeyaan isticmaalka gaaska iyo shidaalka gubta batroolka.
Gabagabo
Inkasta oo saliidda batroolka ay horseeday horumar weyn oo tiknoolaji ah, haddana qiimaha ay deegaanku iyo caafimaadku ka bixiyaan ayaa aad u sareeya. Waa waajib in aynu raadino xalal waara oo badbaadin kara jiilasha hadda iyo kuwa mustaqbalka.
Saliiddu waa kheyraad la heli karo, laakiin deegaanku waa kheyraad la waayi karo haddii la dayaco.
jaantus kusaabsan saliida lagala soobaxo shidaalka
Author : HOSHOW GULLED
Comments